1. edycja Kinooceanów. Tygodnia Filmu Portugalskiego zakończona!
1. edycja przeglądu filmowego Kinooceany. Tydzień Filmu Portugalskiego odbyła się w 2025 roku w 4 polskich miastach: Katowicach (4-13.04.2025, Kino Światowid), Łodzi (6-15.06.2025, Narodowe Centrum Kultury Filmowej), Warszawie (20-29.06.2025, Kino Muranów) i Gdańsku (5-14.09.2025, Kino Instytutu Kultury Miejskiej). Do programu przeglądu weszły 23 portugalskie filmy krótko- i pełnometrażowe, zaprezentowane podczas 10 dni na 14 seansach w każdym z miast. 18 tytułów miało w tym roku premierę w Polsce, 5 tytułów miało premierę z odrestaurowanych kopii. W programie znalazły się zarówno portugalskie klasyki, jak i kino współczesne, obejmował on 60 lat portugalskiej kinematografii – od 1963 do 2023 roku. Dzięki temu polska publiczność mogła z jednej strony prześledzić związek kina z historią kraju Camõesa, z drugiej – dostrzec ciągłość pomiędzy następującymi po sobie pokoleniami portugalskich twórców filmowych.
Mieliśmy też okazję gościć w Polsce przedstawicieli portugalskiego środowiska filmowego. Do Katowic z Lizbony przyjechał Manuel Mozos, reżyser kultowego Xaviera (1992/2002) i krótkiego metrażu Chwała filmom kręconym w Portugalii (2018) z programu Kinooceanów. To filmowiec wielu talentów, żywa encyklopedia portugalskiego kina, montażysta, scenarzysta i asystent czołowych portugalskich reżyserów, a także utalentowany aktor, obecnie pracownik ANIM, archiwum Cinemateca Portuguesa, gdzie zajmuje się identyfikacją, konserwacją i restauracją kopii filmowych. Podczas otwarcia Kinooceanów w Katowicach naszego gościa przywitała Barbara Klepacka-Gancarz, dyrektorka Makroregionu Południe w obszarze Bankowości Przedsiębiorstw Banku Millennium.
W Narodowym Centrum Kultury Filmowej w Łodzi gościem Kinooceanów był João Botelho, reżyser i scenarzysta, legenda portugalskiego kina, autor nagrodzonego na Berlinale Portugalskiego pożegnania (1985). W ciągu 50-letniej kariery jego filmy były regularnie pokazywane na festiwalach w Cannes, Wenecji i Berlinie, gdzie otrzymał liczne nagrody. Drugim gościem łódzkiej odsłony Kinooceanów była znawczyni portugalskiego kina, autorka książek, badaczka, kuratorka programów filmowych i wystaw, krytyczka, inicjatorka projektów filmowych – Maria do Carmo Piçarra, która wystąpiła z prelekcją przed filmem Doc’s Kingdom (1988) Roberta Kramera, a następnie spotkała się z publicznością po seansie Pod płomieniem świecy (2023) André Gila Maty, opowiadając o historii portugalskiego kina.
Uroczyste otwarcie Kinooceanów w Warszawie w Kinie Muranów uświetnili swoją obecnością Ambasador Portugalii w Polsce Mário Rui dos Santos Miranda Duarte, wiceprezes zarządu Banku Millennium Fernando Bicho oraz Marta Lima, producentka Kinooceanów reprezentująca Agente a Norte z Porto. Specjalnym gościem warszawskiej odsłony był przedstawiciel Cinemateca Portuguesa w Lizbonie, krytyk filmowy dziennika „Público” Luís Miguel Oliveira, który wystąpił z prelekcjami przed filmami Zielone lata (1963) Paulo Rochy i Krew (1989) Pedra Costy.
Podczas otwarcia gdańskiej odsłony Kinooceanów publiczność i gości powitała dyrektorka Instytutu Kultury Miejskiej w Gdańsku, Barbara Sroka oraz głos zabrała Iwona Jarzębska, prezeska Fundacji Banku Millennium. Gośćmi specjalnymi Kinooceanów w Gdańsku byli reprezentująca Cinemateca Portuguesa w Lizbonie Maria João Madeira – eseistka, kuratorka programów filmowych, jurorka portugalskich festiwali, Susana Nobre – reżyserka prezentowanych na ekranie Kina IKM filmów Lizbona – prowincja i Cidade Rabat, a jednocześnie producentka i współzałożycielka niezależnej firmy producenckiej Terratreme Filmes oraz Wojciech Charchalis – badacz i wybitny, nagradzany tłumacz literatury z portugalskiego i hiszpańskiego obszaru językowego, który ma na swoim koncie przekłady książek takich autorów jak José Saramago, Fernando Pessoa, António Lobo Antunes czy Gonçalo M. Tavares.
Projekcjom Kinooceanów w każdym z miast towarzyszyły prelekcje kuratorów przeglądu, Agnieszki Szeffel i João Ricardo Oliveiry, którzy odsłaniali przed publicznością niezbędne konteksty i opowiadali o historii i teraźniejszości produkcji filmowej w Portugalii, polecali dzieła portugalskiej literatury w polskim przekładzie i zapraszali na poczęstunek w postaci lampki porto czy słodkich pastéis de nata. Za ich pośrednictwem przegląd zaistniał też w polskich mediach – wywiady z kuratorami znalazły się na antenach Radia Nowy Świat, Dwójki i Trójki Polskiego Radia, TOK FM oraz Radia Gdańsk. Wywiady z kuratorami oraz z gośćmi Kinooceanów Manuelem Mozosem i Susaną Nobre ogłosił portal Pełna Sala, a na papierowych łamach miesięcznika KINO ukazał się tekst poświęcony kinu portugalskiemu autorstwa gościa Kinooceanów Luísa Miguela Oliveiry.
Agnieszka Szeffel, kuratorka Kinooceanów: Polacy niewiele wiedzą o Portugalii, mimo że chętnie i często jeżdżą tam na wakacje. Wielu z nas kupuje w Portugalii domy i dzieli swoje życie pomiędzy te dwa skrajne bieguny Europy. Marta Stacewicz-Paixão, współautorka (obok Weroniki Wawrzkowicz) książki Lizbona. Miasto, które przytula, porównywała Portugalczyków do sernika. Z wierzchu lukier, w środku nie mniej słodka masa – to symbole otwarcia na obcych i sympatycznego usposobienia, ale na końcu mamy twardy spód, dostępny tylko dla rodziny i najbliższych przyjaciół. Kinooceany pukają do tych zamkniętych drzwi, próbują zajrzeć pod tę twardą powierzchnię. Poznawanie innych kultur nie jest prostą sprawą. Potrzeba determinacji, ciekawości i czasu – ale Kinooceany są najlepszą przestrzenią do tego, żeby zacząć tę przygodę i powoli odkrywać prawdziwą Portugalię. A kino odpowiada na wiele pytań! Mamy nadzieję, że nasi widzowie już połknęli bakcyla i z niecierpliwością będą czekać na kolejne edycje przeglądu.
więcej | more | mais