Aktualności | News Program | Programme O nas | About Kontakt | Contact

PORTUGALSKIE POŻEGNANIE

UM ADEUS PORTUGUÊS | A PORTUGUESE GOODBYE

reż. João Botelho, Portugalia, 1985, 83’
dir. João Botelho, Portugal, 1985, 83’

Bilety | Tickets | Bilhetes

Łódź, Narodowe Centrum Kultury Filmowej
7 czerwca— 19:30
Bilety | Buy Tickets

Katowice, Kino Światowid
05 kwietnia— 20:15
Bilety | Buy Tickets

Wyrazisty artystycznie głos potępiający portugalską wojnę kolonialną. João Botelho pokazuje jej bezsens i cichy dramat za pomocą historii rodziny, która straciła w Angoli syna, męża i brata. Reżyser podbija kontrast, dzieląc akcję na dwie części: pokazany w czerni i bieli afrykański las, gdzie w 1973 roku samotny oddział Portugalczyków walczy z niewidzialnym wrogiem oraz kolorową Lizbonę z lat 80., w której kilka dni spędzają rodzice żołnierza, spotykając się ze swoim drugim synem i wdową po pierwszym. Kipiące witalnością, miasto zdaje się pozostawać w opozycji do pogrążonych w dziwnym letargu bohaterów. Żałobny majestat roztapia się w słońcu, ale smutek przenika każdą komórkę powojennego świata.

Botelho, wielbiciel teatru, twórca adaptacji portugalskiej literatury, z wielką uwagą kształtuje przestrzeń kadru, zapraszając na plan architektów i malarzy. Zarówno choreografia ruchu postaci, jak i kompozycja poszczególnych ujęć, nosi na sobie ciężar artefaktu, który możemy podziwiać bez pośpiechu. Część scen została nakręcona w mieszkaniu reżysera z widokiem na charakterystyczne palmy, które powrócą w jego filmie Três Palmeiras (1994).

An artistically expressive voice-over condemning the Portuguese colonial war. João Botelho shows its senselessness and quiet drama through the story of a family who lost a son, husband and brother in Angola. The director heightens the contrast by dividing the action between the African forest, shown in black and white, where a lone squad of Portuguese soldiers fights an invisible enemy in 1973, and the colourful Lisbon of the 1980s, where the soldier's parents spend a few days. The mournful majesty melts in the sun, but sadness pervades every cell of the post-war world.

Uma voz-off que questiona a guerra colonial portuguesa. João Botelho mostra a respectiva falta de sentido e o drama silencioso pela história de uma família que perdeu um filho, um marido e um irmão em Angola. O realizador exacerba o contraste ao dividir a acção entre a selva africana, a preto e branco, onde um esquadrão solitário de soldados portugueses combate um inimigo invisível em 1973, e a Lisboa colorida dos anos 80, onde os pais do soldado passam alguns dias. A majestade lúgubre derrete-se ao sol, mas a tristeza impregna todas as células do mundo do pós-guerra.

Stopka | Credits | Ficha técnica

João Botelho

Urodzony w 1949 roku reżyser i scenarzysta, legenda portugalskiego kina. Jego debiutem był dramat Conversa Acabada (1981), pokazywany w sekcji Piętnastka Reżyserów w Cannes. Następnie nakręcił Portugalskie pożegnanie (1985) oraz Ciężkie czasy (1988), adaptację powieści Charlesa Dickensa osadzoną w portugalskich realiach, nagrodzoną FIPRESCI w Wenecji. Botelho adaptował też twórczość Almeidy Garretta w Kim jesteś? (2000), nagrodzonym w Wenecji, Diderota w Fataliście (2005), Agustina Bessa-Luísa w A Corte do Norte (2008) i Pessoi w Filme do Desassossego (2010). Jego Os Maias… (2014), inspirowany klasyczną powieścią Eça de Queirósa, stał się najchętniej oglądanym w kraju filmem portugalskim. Wyreżyserował O Cinema, Manoel de Oliveira e Eu (2016), list miłosny do portugalskiego mistrza, a dwa lata później – dramat historyczny Peregrinação (2018). W ciągu 50-letniej kariery jego filmy były regularnie pokazywane na festiwalach w Cannes, Wenecji i Berlinie, gdzie otrzymał liczne nagrody. W 2020 zekranizował Rok śmierci Ricarda Reisa noblisty José Saramago. Najnowszy film, O Jovem Cunhal (2022), opowiada o młodości rewolucjonisty Álvaro Cunhala.

Wybrana filmografia | Selected filmography | Filmografia

2008 - A Corte do Norte | The Northern Land
2010 - Filme do Desassossego | Disquiet
2014 - Os Maias…
2016 - O Cinema, Manoel de Oliveira e Eu | Cinema, Manoel de Oliveira and Me
2020 - O Ano da Morte de Ricardo Reis | The Year of the Death of Ricardo Reis
2022 - O Jovem Cunhal | Young Mr. Cunhal